lingvo.wikisort.org - Lingua

Search / Calendar

L'inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ inuktitut) è una lingua eschimo-aleutina parlata dal popolo Inuit in Canada.

Disambiguazione – "Inuktitut" rimanda qui. Se stai cercando il sistema di scrittura, vedi Sillabario inuktitut.
Inuktitut
ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ
Parlato in Canada
RegioniNunavut, Territori del Nord-Ovest, Québec, Terranova e Labrador
Locutori
Totale34 110 (2011)
ClassificaNon nei primi 100
Altre informazioni
ScritturaSillabario inuktitut, alfabeto latino
TipoSOV, polisintetica, ergativa
Tassonomia
FilogenesiLingue eschimo-aleutine
 Lingue eschimesi
  Lingue inuit
   Inuktitut
Statuto ufficiale
Ufficiale in Nunavut (Canada)

 Territori del Nord-Ovest (Canada)

Minoritaria
riconosciuta in
Nunavik (Québec, Canada)
Nunatsiavut (Terranova e Labrador, Canada)
Regolato daInuit Tapiriit Kanatami
Codici di classificazione
ISO 639-1iu
ISO 639-2iku
ISO 639-3iku (EN)
Linguasphere60-ABB-d
Estratto in lingua
Dichiarazione universale dei diritti umani, art. 1
ᐃᓅᔪᓕᒫᑦ ᐊᓂᖅᑎᕆᔪᓕᒫᑦ ᐃᓅᓚᐅᕐᒪᑕ ᐃᓱᒪᕐᓱᕐᖢᑎᒃ ᐊᒻᒪᓗ ᐊᔾᔨᐅᖃᑎᒌᒃᖢᑎᒃ ᓂᕐᓱᐊᖑᓂᒃᑯᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᐱᔪᓐᓇᐃᑎᑎᒍᑦ. ᐃᓱᖃᖅᑐᖁᑎᖃᕐᑎᑕᐅᕙᓕᕐᐳᑦ ᐱᔾᔪᑎᖃᕐᓂᒃᑯᑦ ᖃᑕᙳᑎᒌᑦᑎᐊᕆᐊᖃᕐᓂᒃᑯᓪᓗ.
Traslitterazione
Inuujulimaat aniqtirijulimaat inuulaurmata isumarsurɫutik ammalu ajjiuqatigiikɫutik nirsuangunikkut ammalu pijunnaititigut. Isuqaqtuqutiqartitauvalirput pijjutiqarnikkut qatanngutigiittiariaqarnikkullu.

Distribuzione geografica


Secondo i dati del censimento canadese del 2011,[1] i madrelingua inuktitut sono 34 110, di cui circa due terzi nel Nunavut e un terzo in Québec.


Lingua ufficiale


La lingua inuktitut è una delle lingue ufficiali del Nunavut[2] e dei Territori del Nord-Ovest, due territori del Canada.


Classificazione


La lingua inuktitut appartiene al ramo inuit delle lingue eschimesi, a loro volta parte della Famiglia linguistica delle Lingue eschimo-aleutine.

Secondo Ethnologue e lo standard ISO 639, la lingua inuktitut è una macrolingua i cui membri sono:


Grammatica


L'inuktitut è una lingua polisintetica: una singola parola può arrivare a esprimere ciò che, in lingue come l'italiano o l'inglese, viene espresso da un'intera frase. Il processo di formazione delle parole avviene "incollando" lunghe sequenze di morfemi, i quali non vengono usati in isolamento, come parole autonome.

Iqalliariaqtuqattalauqsimagaluarivungattauq.
iqalliaq-riaq-tu-qattaq-lauq-sima-galuaq-gi-vu-nga=ttauq
pescare-andare.v-molto-regolarmente-dist.past-perf-sebbene-anche-indic.intr-1sg-anche
"Sebbene io avessi anche l'abitudine di andare a pescare molto."[3]

Altra caratteristica della lingua è l'ergatività, ossia l'equiparazione del soggetto dei verbi intransitivi all'oggetto dei transitivi, anziché al soggetto dei transitivi. L'inuktitut è ergativo sia nella distribuzione delle marche di caso, sia in quella delle marche di accordo sul verbo - accordo che è polipersonale. In altre parole, il soggetto degli intransitivi e l'oggetto dei transitivi vanno allo stesso caso (l'assolutivo) e il verbo si accorda con essi utilizzando gli stessi morfemi di accordo, diversi da quelli del soggetto dei verbi transitivi, che prende anche un caso diverso (l'ergativo). È presente, inoltre, una costruzione antipassiva.[3]


Esempi


Dialetti della lingua
Dialetti della lingua
inuktitut italiano
ᐊᐃᓐᖓᐃ
Aingai
Ciao (anche di commiato)
ᖃᓄᐃᐱᑦ?
Qanuippit?
Come stai?

ii
ᐋᒃᑲ
aakka
No
ᓇᑯᕐᒦᒃ
Nakurmiik
Grazie
ᖁᔭᓐᓇᒦᒃ
Qujannamiik
ᐅᓪᓛᓴᒃᑯᑦ
Ullaakkut
Buon giorno
ᐅᓐᓄᓴᒃᑯᑦ
Unnusakkut
Buon pomeriggio
Buona sera
Buona notte
ᑲᑎᒐᒃᑭᑦ ᖁᕕᐊᓇᖅ
Katiruutarivagit
Piacere di conoscerti
ᑭᓇᐅᕕᑦ?
Kinauvit?
Come ti chiami?
ᒫᓂᒥᐅᑦᓴᔭᐅᕕᑦ?
Maanimiutsajauvit?
Sei di queste parti?
ᐃᑕᓕᐊᑲᓐᓃᓐᒑᖔᖅᓯᒪᔪᖓ
Italiakanniingaaqsimajunga
Vengo dall'Italia
ᓇᓪᓕᐅᓂᖅᓯᐅᑦᓯᐊᕆᑦ!
Nalliuniqsiutsiarit!
Buon compleanno!
ᑭᓇ?
Kina?
Chi?
ᓱᓇ?
Suna?
Che cosa?
ᓇᒥ?
Nami?
Dove?
ᓱᒻᒪᑦ?
Summat?
Perché?

Note


  1. Population with an Aboriginal mother tongue by language family, main languages within these families and their main provincial and territorial concentrations, Canada, 2011, in Census of Population, 2011, Statistics Canada.
  2. What are the Official Languages of Nunavut?, su langcom.nu.ca. URL consultato il 12-11-2012 (archiviato dall'url originale l'8 agosto 2017).
  3. Compton (2017).

Bibliografia



Voci correlate



Altri progetti



Collegamenti esterni


Controllo di autoritàLCCN (EN) sh90002806 · GND (DE) 4416120-7 · J9U (EN, HE) 987007556288905171
Portale Linguistica: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di Linguistica

На других языках


[de] Inuktitut

Inuktitut (Silbenschrift ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ [.mw-parser-output .IPA a{text-decoration:none}inuktiˈtut]; Similiaris Singular oder Plural von inuk ‚Mensch‘: „wie ein Inuk/wie die Inuit“) bezeichnet als Makrosprache die Inuit-Sprachen bzw. -Dialekte Kanadas. Diese werden gemeinhin in eine Ostgruppe[7] und in eine der Sprecherzahl nach deutlich kleinere Westgruppe[8] unterteilt (zur Abgrenzung unten). In neuerer Zeit wird die Bezeichnung Inuktitut eher auf die Ostgruppe beschränkt und als Oberbegriff Inuktut[9] (ᐃᓄᒃᑐᑦ; westlich: Inuktun;[10] Similiaris Singular von inuk) verwendet; die Hauptvarianten der Westgruppe werden eher einzeln als Inuinnaqtun und Inuvialuktun bezeichnet.[11]

[en] Inuktitut

Inuktitut (/ɪˈnʊktɪtʊt/; Inuktitut: [inuktiˈtut], syllabics ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ; from inuk, "person" + -titut, "like", "in the manner of"), also Eastern Canadian Inuktitut, is one of the principal Inuit languages of Canada. It is spoken in all areas north of the tree line[clarification needed], including parts of the provinces of Newfoundland and Labrador, Quebec, to some extent in northeastern Manitoba as well as the Northwest Territories and Nunavut. It is one of the aboriginal languages written with Canadian Aboriginal syllabics.[3]

[es] Lenguas inuit

Las lenguas inuit, llamado de forma vernácula inuktitut, inuttitut, inuktitun, inuinnaqtun o inuttut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ, lit. ‘como los inuit’) son las lenguas nativas de los esquimales más orientales de Alaska, Canadá y Groenlandia. La agrupación lingüística forma parte de la rama esquimal de la familia lingüística esquimo-aleutiana.

[fr] Inuktitut

L’inuktitut (en syllabaire inuktitut : ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ, /i.nuk.ti.ˈtut/), aussi appelé inuktitut de l'Est canadien, est une des principales langues inuites du Canada. Elle est parlée dans toutes les zones au nord de la limite des arbres, y compris dans des zones de Terre-Neuve-et-Labrador, du Québec, des Territoires du Nord-Ouest et au Nunavut[2]. C’est une des langues écrites à l’aide du syllabaire autochtone canadien[2].
- [it] Lingua inuktitut

[ru] Инуктитут

Инуктитут (восточно-канадский инуктитут; самоназвание — ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ — от inuk «человек» + -titut «подобно кому-то», то есть «подобный человеку») — название либо всех инуитских диалектов Канады, либо за исключением инувиалуктуна. Слово «инуктитут» является официальным и наиболее распространённым обозначением инуитских языков Канады в целом[1]. Инуктитут близок к гренландскому языку, также принадлежащему к инуитской языковой группе эскимосско-алеутской языковой семьи.



Текст в блоке "Читать" взят с сайта "Википедия" и доступен по лицензии Creative Commons Attribution-ShareAlike; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия.

Другой контент может иметь иную лицензию. Перед использованием материалов сайта WikiSort.org внимательно изучите правила лицензирования конкретных элементов наполнения сайта.

2019-2024
WikiSort.org - проект по пересортировке и дополнению контента Википедии