lingvo.wikisort.org - LenguaEl picardo es una de las lenguas romances más próximas al francés y, como esta, es una de las lenguas de oïl, hasta el punto de que hay una gran polémica sobre si es una lengua independiente o un dialecto.
Para otros usos de este término, véase Picardo (desambiguación).
Aspectos históricos, sociales y culturales
Otras denominaciones
El picardo (picard) tiene otras denominaciones (dialectos) como chti (o chtimi), patois du nord (patués del norte) o rouchi, este último es un dialecto del picardo, considerado a menudo como una "habla de oïl" diferente, que es hablada en el Hainaut Occidental, entre Mons y la línea Tournai-Soignes-Ath-Mouscron.
Distribución
Se habla en las regiones francesas de la Picardía (desde el sur del Oise, del Somme y del Aisne) y Nord-Pas de Calais (hasta la zona de Dunkerque, de habla flamenca) y Bélgica en la mayor parte de la provincia de Hainaut, hasta La Louvière al este (entre Mons y Charleroi).
Hablantes
Sin estadísticas globales ni fiables. Tan sólo una encuesta hecha en Amiens (1980-1981), mostraba que el 46 % de los hombres y el 29 % de las mujeres nacidas en 1942 declaraban hablar picardo.
Normativización
Sin ninguna normativa aceptada. Aun así, desde un punto de vista ortográfico, una parte importante de los autores están de acuerdo en una serie de principios que pueden tender a una cierta normativización:
- Reanudación del código ortográfico francés, todo teniendo en cuenta las particularidades fonéticas del picardo.
- Utilización razonada de las letras mudas o variantes gráficas para permitir una correcta identificación de las palabras. Este uso puede tener un máximo entre los escritores tradicionales, más próximos a la ortografía francesa, y prácticamente desaparece entre los partidarios de métodos fonistas. En una situación intermedia se encontraría la adaptación del sistema Feller para el picardo hecha por Fernand Carton.
- Tendencia a borrar las particularidades locales para permitir una compresión cuanto más amplia mejor. Algunos autores llegan a la utilización de archigrafías que posibiliten lecturas múltiples.
Estatus legal
Reconocida como lengua regional endógena en Bélgica, según el decreto del ejecutivo de la Comunidad Francesa adoptado el 1990. Se beneficia, sobre todo por el que hace su presencia en los medios de comunicación, de las acciones de la Oficina de las Lenguas Regionales Endógenas.
En Francia no se beneficia de ninguna legislación a nivel general y la ratificación de la Carta Europa de las Lenguas Regionales o Minoritarias está bloqueada.
Educación
En Francia es reconocido de facto[aclaración requerida] por el Ministerio de Educación Nacional y se enseña en las escuelas de la región y puede estudiarse de manera facultativa.
Descripción lingüística
Fonología
El picardo presenta elisiones vocálicas de vocales átonas pretónicas, al mismo tiempo que epéntesis iniciales para evitar los grupos consonánticos resultantes,[1] esos dos cambios fonológicos combinados a veces le dan al picardo un aspecto notoriamente diferente del francés estándar. Un rasgo notable es que la /*k/ del proto-galorromance no se palataliza ante /æ/:
GLOSA | Latín | Picardo | Francés antiguo | Occitano Septentrional | Occitano Meridional |
'cabra' | CAPRA | kièvre | chievre | chevra, chavra | cabra |
'querida' | CARA | kier | chier | cheira | cara |
'perro' | CĀNIS | kien | chien | chen, chin | can |
'casa de' | CASA | chiese | chas, chies | casa | |
'campo' | CAMPUS | camp | champ | | camp |
Vocabulario
- Hola: Salut , Bojour , Salut ti z'aute ! , Bojour mes gins !
- Adiós: Adé , A l'arvoïure (hasta la vista).
- ¿Cómo te llamas?: Kmint qu' tu t'apèles ?
- ¿Cómo estás?: Cha vo-ti ? (informal) , Comint qu' té vas ? , Comint qui va ?
- ¿Cuántos años tienes?: Quel age éq' t'os ? , Queul age que t'as ?
- Tengo ... años: J' ai ... ans.
- Habla usted inglés?: Pérlez vos inglé ?
- ¿Qué es esto?: Quoé qu' ch'est ?
- Es ...: Ch' est ...
Números
Los números cardinales en francés del 1 al 20 son como sigue:
- Uno: un
- Dos: deus
- Tres: troés
- Cuatro: quate
- Cinco: chonc
- Seis: sis
- Siete: sèt
- Ocho: uit
- Nueve: neu
- Diez: dis
- Once: onze
- Doce: dousse
- Trece: trèsse
- Catorce: quatore
- Quince: tchinse
- Dieciséis: sèse
- Diecisiete: dis-sèt
- Dieciocho: dis-uit
- Diecinueve: dis-neu
- Veinte: vint
Expresiones
A continuación se comparan algunas expresiones en picardo (sistema Feller-Carton y Normativa fonética) y francés estándar:
- Ej t'arconnôs ti z'aute, t'es d'min couin ! (sistema Feller-Carton)
- Èj t'ærkònnos tizòte, t'és d'mîn couîn ! (Normativa fonética)
- Je te reconnaît toi, tu es de mon coin ! (en francés)
- Inlève t'capiau, y a un Ch'ti qui passe.
- Înlèvhe eùt'kapiauw, î å ûn Ch'tî quî påsse.
- Enlève ton chapeau, il y a un Ch'ti qui passe.
- Al a s'cu conme eune mante à prones !
- Ål å s'cûh kôme eùne mante à prònes!
- Elle a un cul comme une mande à prunes! (mande = petit panier)
- Attind, té vas vir, té vas printe su t'guife !
- Åttînd, te vås vîr, te vås prînte sûh t'guiffe !
- Attend, tu vas voir, tu vas prendre (une claque) sur ta figure !
- Car qui ione, i va lon
- Car qui ione, i va lon
- Un chariot qui grince, va loin
- Chake poéyis chake mode, chake cu chake crote !
- Chàke paÿs chàke coutûme, chàke cûh chàke cròtte !
- Chaque pays chaque coutume, chaque cul chaque crotte !
- Ch'ti-là y'a d'étoupes à s' quenouille
- Ch'ti-là y'a d'étoupes a s' quenouille
- Celui-là, il a des étoupes à sa quenouille (i.e. Serait-il cocu ??)
- Ch'que té m'dis là assis, ej té l'éros bin dit dbout !
- Ch'queû te m'dîs lå åssîs, èj te l'auros bîn dîs dd'boût !
- Ce que tu me dis là assis, je te l'aurais bien dis debout !
- Éch'ti qui parte àl' ducasse, i pièrd s' plache !
- Éch'tî quî pårht àl' dûcàsse, î pièrhd eùss' plàche !
- Qui va à la ducasse (fête du village), perd sa place !
Referencias
Bibliografía
- (en francés) Jean Sibille, Les langues régionales, coll Dominos, Flammarion , ISBN 2-08-035731-X (2000)
Enlaces externos
 |
Esta lengua tiene su propia Wikipedia. Puedes visitarla y contribuir en Wikipedia en picardo. |
Audio
- http://ches.diseux.free.fr/sons/d85.mp3
- http://ches.diseux.free.fr/diri/dir85.htm
- Centre de Ressources pour la Description de l'Oral (CRDO) ( http://www.language-archives.org/language/pcd )
На других языках
[de] Picardische Sprache
Picardisch ist eine dem Französischen nahe verwandte galloromanische Sprache beziehungsweise eine nördliche Oïl-Sprache. Sie wird in Frankreich in der Picardie, dem Artois, in dem romanischen Teil von Französisch-Flandern sowie in Belgien im Westen Walloniens gesprochen.
[en] Picard language
Picard (/ˈpɪkɑːd/,[2] also US: /pɪˈkɑːrd, ˈpɪkərd/,[3][4] French: [pikaʁ] (listen)) is a langue d'oïl of the Romance language family spoken in the northernmost part of France and Hainaut province in Belgium. Administratively, this area is divided between the French Hauts-de-France region and the Belgian Wallonia along the border between both countries due to its traditional core being the districts of Tournai and Mons (Walloon Picardy).
- [es] Picardo
[fr] Picard
Le picard (El picard, ch'picard en picard ou el patwé, ch'patwé) est une langue romane traditionnellement parlée en France dans une partie de la région Hauts-de-France ainsi que dans l’ouest de la Belgique romane (plus précisément dans la province de Hainaut[3], à l’ouest d’une ligne Rebecq-Beaumont-Chimay). Le picard est un élément de l'ensemble dialectal traditionnellement désigné comme langue d'oïl.
[it] Lingua piccarda
La lingua piccarda o ch'timi o rouchi o patois picard è una lingua neolatina strettamente imparentata con il francese, è parlata nell'estremo nord della Francia, nel Nord-Pas-de-Calais e in Piccardia, nonché nell'ovest del Belgio francofono (più precisamente, nella provincia dell'Hainaut, a ovest della linea Rebecq-Beaumont-Chimay).
[ru] Пикардский язык
Пика́рдский язы́к (пикард. picard) — романский ойльский язык, ныне тесно связанный с французским языком. Является разговорным во французском регионе О-де-Франс и бельгийском — Валлония (где также употребляется валлонский язык). В Пикардии этот язык называют picard, однако в северных департаментах О-де-Франс он больше известен под названием ch’ti (шти) или ch’timi, в Валансьене и Лилле его называют rouchi (руши). Также может использоваться термин «северный (пикардский) патуа». В Средние века, до установления литературного французского языка на основе диалекта Парижа, пикардский язык имел собственную литературную форму, пользовался популярностью и имел значительный престиж на севере Франции. В настоящее время из-за резкого сужения сферы использования в ходе языковой политики правительства Франции по централизации языка (дирижизм) представляет собой диалект собственно французского языка, и ограниченно используется лишь в региональном фольклоре для придания национального колорита.
Текст в блоке "Читать" взят с сайта "Википедия" и доступен по лицензии Creative Commons Attribution-ShareAlike; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия.
Другой контент может иметь иную лицензию. Перед использованием материалов сайта WikiSort.org внимательно изучите правила лицензирования конкретных элементов наполнения сайта.
2019-2025
WikiSort.org - проект по пересортировке и дополнению контента Википедии