lingvo.wikisort.org - LenguaEl criollo mauriciano es una lengua criolla hablada en la República de Mauricio. La mayor parte de su vocabulario deriva del francés, mientras que el origen del resto de las palabras se encuentra en diversas lenguas, especialmente el inglés y el portugués.
Es la "lengua franca" del país, a pesar de que el francés estándar es comprendido y estudiado por toda la población. El criollo es hablado por los mauricianos en toda la isla, incluyendo todas las clases sociales. Para fines administrativos predomina el uso del francés, y en sitios como el Parlamento, las Cortes o en instituciones académicas se emplea una combinación de francés e inglés.
Criollo mauriciano, criollo de Mauricio |
---|
Kreol Morisien |
Hablado en |
Mauricio |
---|
Región |
Isla de Maurcio |
---|
Hablantes |
1 339 200 (2012)[1] |
---|
Familia |
Criollo francés
Criollo mauriciano |
---|
Escritura |
alfabeto latino |
---|
Estatus oficial |
---|
Oficial en |
Mauricio |
---|
Códigos |
---|
ISO 639-3 |
mfe |
---|
|
El dialecto criollo se usa ampliamente para la difusión rápida de información entre los isleños, aunque no para propósitos oficiales o situaciones formales.
No se encuentra aún formalizado del todo como idioma, y se basa en la escritura y sonidos del francés. Esta limitación no ha impedido el continuo crecimiento de su uso y su popularidad entre los isleños, debido posiblemente a su relativa simplicidad en relación al francés.
En 2005, Vinesh Hookoomising, profesor de la Universidad de Mauricio, publicó un trabajo titulado "Grafi Larmoni" que trata de armonizar la escritura del criollo mauriciano. Existen actualmente diccionarios en versión bilingüe o monolingüe, compilados por Philip Baker y Arnaud Carpooran.
Fonología
El criollo mauriciano tiene fuertes lazos de pronunciación con el francés, pero con unas pocas diferencias marcadas; no incluye por ejemplo las consonantes más profundas y redondeadas de aquel idioma. La escritura, además es muy variada, ya que se trata fundamentalmente de un idioma hablado.
Por ejemplo «manger» (fr. comer), se escribe «manze», y se pronuncia igual que en francés, con la diferencia que el sonido más redondo de la «g» en francés es aliviado para sonar como la «s» de la palabra inglesa «vision».[2]
La «u» profunda de «un» (uno) y «deux» (dos) en francés, es también llevada a «en» y «de» en creole.
Muchas de estas pronunciaciones cambian para permitir la conversación rápida.
Construcción gramatical
La gramática es sobre todo de tipo aislada, contrariamente al francés, idioma altamente reflexivo. Algunos ejemplos de esto:
Francés estándar | Criollo mauriciano | GLOSA |
Comment vas-tu ? | Ki manier? | ¿Cómo estás? |
Je vais bien | Mo bien | Muy bien |
Je t'embrasse | Mo anbras twa | Te abrazo |
Je t'aime | Mo kontan twa | Te amo |
Pronombres personales
Español |
Criollo Mauriciano |
Francés |
Yo |
Mo |
Je |
Me |
Mwa |
Moi |
Tu (informal) |
To (Twa) |
Tu (Toi) |
Usted (formal) |
Ou |
Vous |
El/Ella/Eso |
Li |
Il/Elle/On |
Nosotros |
Nou |
Nous |
Ustedes |
Zot |
Vous |
Ellos/ Ellas |
Bannla |
Ils/Elles |
Padrenuestro
Nou Papa | Padrenuestro |
Nou Papa ki dan lesiel | Padre nuestro que estás en el cielo |
Fer rekonet ki to nom sin, | Sea reconocido tu nombre, |
Fer ki to regn vini, | Venga a nosotros tu reino |
Fer to volonte akonpli, | cúmplase tu voluntad, |
Lor later kouma dan lesiel. | así en la tierra como en el cielo. |
Donn nou azordi dipin ki nou bizin. | Dános hoy el pan que necesitamos |
Pardonn nou nou bann ofans, | Perdónanos nuestras ofensas, |
Kouma nou ousi pardonn lezot | como nosotros perdonamos a los otros |
ki finn ofans nou. | que nos ofenden. |
Pa les nou tom dan tantasion | Aléjanos de la tentación |
Me tir nou depi lemal. | libéranos del mal. |
Referencias
Enlaces externos
Diccionario Glosbe criollo mauriciano - español
Diccionario Glosbe español - criollo mauriciano
Bibliografía
- Adone, Dany. The Acquisition of Mauritian creole. Ámsterdam; Philadelphia: J. Benjamins, 1984.
- Anonymous. Diksyoner Kreol-Angle / Prototype Mauritian creole-English Dictionary. Port Louis: L.P.T., 1985.
- Baker, Philip and Chris Corne, Isle de France Creole: Affinities and Origins. Ann Arbor: Karoma, 1982.
- Baker, Philip and Vinesh Y. Hookoomsing. Morisyen-English-français : diksyoner kreol morisyen (Dictionary of Mauritian creole). Paris : Harmattan, 1987.
- Carpooran, Arnaud. Diksioner morisien[version prototip/let A-E]. Quatre Bornes, Ile Maurice : Editions Bartholdi, 2005.
- Carpooran, Arnaud. Le Créole Mauricien de poche. Chennevières-sur-Marne : Assimil, 2007. ISBN 978-2-7005-0309-8.
- Carpooran, Arnaud. Diksioner morisien[version integral/1e edision]. Sainte Croix, Ile Maurice : Koleksion Text Kreol, 2009, 1017p.
- Carpooran, Arnaud. Diksioner morisien. [version integral/2em edision]. Vacoas, Ile Maurice : Edition Le Printempss, 2011, 1200p.
- Chaudenson, Robert. Les créoles francais. Évreux: F. Nathan, 1979.
- Chaudenson, Robert. Creolization of language and culture; translated and revised by Salikoko S. Mufwene, with Sheri Pargman, Sabrina Billings, and Michelle AuCoin. London ; New York : Routledge, 2001.
- Choy, Paul. Korek - A Beginners Guide To Mauritian Creole. 4th ed. Grand Baie, Mauritius: Pachworks, 2014.
- Corne, Chris. Essai de grammaire du créole mauricien, Auckland : Linguistic Society of New Zealand, 1970.
- Corne, Chris. A contrastive analysis of Reunion and Isle de France Creole French: two typologically diverse languages. In: Isle de France Creole: affinities and origins, Philip Baker & Chris Corne, 8-129. Ann Arbor: Karoma,1982.
- Corne, Chris. "Mauritian creole Reflexives", Journal of Pidgin and Creole Languages, Volume 3, Number 1, 1988, pp. 69–94, 1988.
- Corne, Chris. From French to Creole, Battlebridge Publications (Westminster Creolistics), 1999.
- Frew, Mark. Mauritian creole in seven easy lessons. 2nd ed. Port Louis, Republic of Mauritius : Ledikasyon pu Travayer, 2003.
- Holm, John. Pidgins and Creoles, Volume II: Reference Survey. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
- Lee, Jacques K. Mauritius : its Creole language : the ultimate Creole phrase book : English-Creole dictionary. London, England : Nautilus Pub. Co., 1999.
- Strandquist, Rachel Eva. Article Incorporation in Mauritian creole. M.A. thesis, University of Victoria, 2005.
- Wittmann, Henri. Les parlers créoles des Mascareignes: une orientation. Trois-Rivières: Travaux linguistiques de l'Université du Québec à Trois-Rivières 1, 1972.
- Wittmann, Henri. « Lexical diffusion and the glottogenetics of creole French. » CreoList debate, parts I-VI, appendixes 1-9. The Linguist List, Eastern Michigan University & Wayne State University. 2001.
- Wittmann, Henri & Robert Fournier. "L'agglutination nominale en français colonial." Revue québécoise de linguistique théorique et appliquée 2:2.185-209, 1981.
- Wittmann, Henri & Robert Fournier. "Interprétation diachronique de la morphologie verbale du créole réunionnais". Revue québécoise de linguistique théorique et appliquée 6:2.137-50, 1987; in response to the hypothesis put forward by Corne (1982) in Baker and Corne (1982).
На других языках
[de] Morisyen
Morisyen ist die französisch basierte Kreolsprache auf Mauritius.
[en] Mauritian Creole
Mauritian Creole or Morisien (formerly Morisyen) (Morisyen: kreol morisien [kʁeol moʁisjɛ̃, -moʁiʃɛ̃]) is a French-based creole language spoken in Mauritius. English words are included in the standardized version of the language. In addition, the slaves and indentured servants from cultures in Africa and Asia left a diverse legacy of language in the country. The words spoken by these groups are also incorporated into contemporary Morisien.
- [es] Criollo mauriciano
[fr] Créole mauricien
Le créole mauricien, aussi appelé mauricien (morisien en créole), est un créole parlé dans la République de Maurice par environ 1 200 000 personnes (Central Statistics Office 2011). Il n'est pas systématiquement compréhensible par un locuteur du créole réunionnais, malgré des racines communes, un créole d'origine française (cf. créole bourbonnais). Le créole mauricien est issu du proto-créole de l'île Bourbon d'où viennent les premiers habitants de l'île ainsi que les premiers esclaves. De là il va profondément évoluer avec l'arrivée massive d'esclaves afro-malgaches avec la traite pour devenir le créole de l'Isle de France qui va essaimer à Rodrigues et aux Seychelles. Il continue alors sa mutation pour devenir le créole mauricien contemporain. L'arrivée des engagés indiens et chinois marque aussi, dans une moindre mesure, le créole mauricien. Le créole n'a pas fini d’évoluer grâce à des apports du tamoul, du hindi et du chinois, plus rares du réunionnais
[it] Creolo mauriziano
Il creolo mauriziano (nome nativo Morisyen, [moʁisjen]) è una lingua creola basata sul francese, da cui prende in prestito quasi tutto il lessico. Ha anche un gruppo ristretto di parole derivanti da diverse lingue, come l'inglese, il portoghese, il cinese e l'hindi.
[ru] Маврикийский креольский язык
Маврикийский креольский язык — креольский язык на основе французского, основной разговорный язык острова Маврикий. Входит в состав маскаренских креольских языков. В языке содержатся заимствования из английского, португальского и хинди.
Текст в блоке "Читать" взят с сайта "Википедия" и доступен по лицензии Creative Commons Attribution-ShareAlike; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия.
Другой контент может иметь иную лицензию. Перед использованием материалов сайта WikiSort.org внимательно изучите правила лицензирования конкретных элементов наполнения сайта.
2019-2025
WikiSort.org - проект по пересортировке и дополнению контента Википедии