lingvo.wikisort.org - Lengua

Search / Calendar

Las lenguas tucanas orientales son una rama propuesta de las lenguas tucanas, habladas en el noroeste de la Amazonia, en la frontera entre Brasil y Colombia.

Lenguas tucanas orientales
Distribución geográfica región circunamazónica
Países Brasil Brasil
Colombia Colombia
Hablantes ~10875[1] (1999)
Filiación genética

Tucano

  Oriental
Subdivisiones Nororiental
Centroriental
Suroriental

Lenguas tucanas: Tukano oriental (verde hierba), los puntos indican posiciones documentadas de las lenguas, las áreas probables de extensión antes del siglo XX.
Véase también
Idioma - Familias - Clasificación de lenguas

Clasificación


Las lenguas tucanas orientales constituyen el grupo más numeroso tanto por el número de lenguas como demográficamente, dentro de la familia tucana. Las clasificaciones de internas de ASJP[2] y Ethnologue[3] difieren aunque ambas coinciden en grupos de último nivel. La clasificación de Ethnologue usa tres subgrupos:

Mientras que ASJP basado en similitudes léxicas propone el siguiente árbol cladístico:

Barasano (S)

DesSir

Desano (C)

Siriano (C)

Macuna (S)

TatCar

Tatuyo (C)

Carapana (C)

Wanano (N)

Piratapuyo (N)

Tucano (N)

Bará-Waimaya (C)

Tuyuca (C)

Yurutí (C)

La posición divergente del barasana se debe a su pertenencia al área lingüística del alto Vaupés. Como puede verse la comparación léxica no refleja los grupos nororiental, centroriental (C) y suroriental (S). Los grupos reconocidos universalmente tanto por Ethnologue como por ASJP son:


Comparación léxica


Los numerales en diferentes lenguas tucanas orientales son:[4]

GLOSA Bara-Tuyuca Tucano Piratapuyo
(waihana)
Desano Tatuyo-Carapana Barasana PROTO-
TUC. Or.
WaimahaTuyucaYurutí TatuyoCarapana
'1'hi'ka-(ɡa)sihkaɡáĩ̀i̥'kʰã́-niʔkã́-ʉ̃̀ʰkã́uhuhíká-hĩkã-kóho.wɑ̃mẽ́*(d)ĩʔkã-
'2'pʉa-(ɡa)pùaɡápɨ'á-pʉá-pʉ́àpẽ-pɨ́ɡà-pʉ̃ɡa-sĩ́ŋ.ɨ̃*pɨa-
'3'itīá-(ɡa)ihtīáɡaīi̥tʰī'á-iʔtiá-ìʰtíàũɾ̃ẽ-ítíà-itia-hɨ́ɑ*iʔtia-
'4'ba'pári-(ka)bahpáɾipaᵐbāḁˈpʰúbīi̥sāɾi-baʔpáriti-pʰìtítíáahpikũɾ̃ãbàpàrì-bapa-ri-kãnakã-bɑbɑ́ɾi*baʔpati-
'5'hi'kábõkõrosihkábõhêyêpaĩ̀i̥ˈkʰã́ȭo̥pʰɨ̀ɨ̥kʰɨ̀ɲ-niʔkã́mokʉ-ʉ̃̀ʰkã́mṍpẽ́yuhuru mõhõtõ̃híká- ̃wàbó-hĩkã-wãmo-kãrõkóhó.mõ.kṍ.ɾõ*(d)ĩʔkã ãbõkõto
'10'pʉabõkõropùabòhêyêpapɨ̃̄ˈã́ṍo̥pʰɨ̄ɨ̥kʰɨɲ-pʉámokʉ-pʉ́àmõ̀pẽ̀pẽmõhõtõpɨ́ɡà- ̃wabó.̃kóòpʉ̃ɡa-wãmo-kãrõhɨ́ɑ ɑ̃́mõ.kṍ.ɾõ*pɨa ãbõkõtõ

Referencias


  1. Janet Barnes, 1999, p. 209.
  2. ASJP
  3. Tucanoan (Ethnologue)
  4. «Tucanoan Numerals (Eugene Chan)». Archivado desde el original el 11 de mayo de 2011. Consultado el 5 de junio de 2012.

Bibliografía



Enlaces externos





Текст в блоке "Читать" взят с сайта "Википедия" и доступен по лицензии Creative Commons Attribution-ShareAlike; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия.

Другой контент может иметь иную лицензию. Перед использованием материалов сайта WikiSort.org внимательно изучите правила лицензирования конкретных элементов наполнения сайта.

2019-2025
WikiSort.org - проект по пересортировке и дополнению контента Википедии