lingvo.wikisort.org - Language

Search / Calendar

Karachay-Balkar (Къарачай-Малкъар тил, Qaraçay-Malqar til), or Mountain Turkic[2][3] (Таулу тил, Tawlu til), is a Turkic language spoken by the Karachays and Balkars in Kabardino-Balkaria and Karachay–Cherkessia, European Russia, as well as by an immigrant population in Afyonkarahisar Province, Turkey. It is divided into two dialects: Karachay-Baksan-Chegem, which pronounces two phonemes as /tʃ/ and /dʒ/ and Malkar, which pronounces the corresponding phonemes as /ts/ and /z/. The modern Karachay-Balkar written language is based on the Karachay-Baksan-Chegem dialect. The language is closely related to Kumyk.[4]

Karachay-Balkar
къарачай-малкъар тил
таулу тил
Native toNorth Caucasus
RegionKabardino-Balkaria, Karachay–Cherkessia, Turkey
EthnicityKarachays, Balkars
Native speakers
310,000 in Russia (2010 census)[1]
Language family
Turkic
Dialects
  • Karachay
  • Balkar
Writing system
Cyrillic
Latin in diaspora
Official status
Official language in
Kabardino-Balkaria (Russia)
Karachay-Cherkessia (Russia)
Language codes
ISO 639-2krc
ISO 639-3krc
Glottologkara1465
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA.
Koran Karachay-Balkar-language version
Koran Karachay-Balkar-language version

Writing


Historically, the Arabic alphabet had been used by first writers until 1924. Handwritten manuscripts of the Balkar poet Kazim Mechiev and other examples of literature have preserved to this day. First printed books in Karachay-Balkar language were published In the beginning of 20th century.

After the October Revolution as part of a state campaign of Latinisation Karachay and Balkar educators developed a new alphabet based on Latin letters. In 1930s, the official Soviet policy was revised and the process of Cyrillization the languages of USSR peoples was started. In 1937–38 the new alphabet based on Cyrillic letters was officially adopted.


Alphabet


Modern Karachay-Balkar Cyrillic alphabet:

А а
/a/
Б б
/b/
В в
/v/
Г г
/g/
Гъ гъ
Д д
/d/
Дж дж
/dʒ/
Е е
/je/
Ё ё
/ø, jo/
Ж ж**
/ʒ/
З з
/z/
И и
/i/
Й й
/j/
К к
/k/
Къ къ
/q/
Л л
/l/
М м
/m/
Н н
/n/
Нг нг
/ŋ/
О о
/o/
П п
/p/
Р р
/r/
С с
/s/
Т т
/t/
У у
/u, w/
Ф ф*
/f/
Х х
/x/
Ц ц
/ts/
Ч ч
/tʃ/
Ш ш
/ʃ/
Щ щ
ъ
Ы ы
/ɯ/
ь
Э э
/e/
Ю ю
/y, ju/
Я я
/ja/
* Not found in native vocabulary

In Kabardino-Balkaria, they write ж instead of дж, while in Karachay-Cherkessia, they write нъ instead of нг. In some publications, especially during the Soviet period, the letter у́ or ў is used for the sound IPA: [w].

Karachay-Balkar Latin alphabet:

A a B в C c Ç ç D d E e F f G g
Ƣ ƣ I i J j K k Q q L l M m N n
Ꞑ ꞑ O o Ө ө P p R r S s Ş ş T t
Ь ь U u V v Y y X x Z z Ƶ ƶ

Phonology


Vowels[5]
FrontBack
Close i y ɯ u
Mid e ø o
Open ɑ
Consonants[5]
Labial Alveolar Palatal Velar Uvular Glottal
Plosive p b t d k ɡ (q) (ɢ)
Fricative [f] s z ʃ x (ɣ) h
Affricate [ts] tʃ dʒ
Nasal m n ŋ
Liquid l r
Approximant w j

Parentheses indicate allophones.


Grammar



Nominals



Cases

CaseSuffix
Nominative
Accusative-НИ
Genitive-НИ
Dative-ГА
Locative-ДА
Ablative-дан

Possessive suffixes

SingularPlural
1st person -им-ибиз
2nd person -инг-игиз
3rd person -(s)I(n)-(s)I(n)

Language example


Article 1 of the Universal Declaration of Human Rights in Karachay-Balkar:

In CyrillicIn Cyrillic (1961-1964)TransliterationYañalifTranslation
Бютеу адамла эркин болуб эмда сыйлары бла хакълары тенг болуб тууадыла. Алагъа акъыл бла намыс берилгенди эмда бир-бирлерине къарнашлыкъ халда къараргъа керекдиле.Бүтеу адамла эркин болуб эмда сыйлары бла хақлары тең болуб тууадыла. Алаға ақыл бла намыс берилгенди эмда бир-бирлерине қарнашлық халда қарарға керекдиле.Bütew adamla erkin bolub emda sıyları bla haqları teñ bolub tuwadıla. Alağa aqıl bla namıs berilgendi emda bir-birlerine qarnaşlıq halda qararğa kerekdile.Byteu adamla erkin ʙoluʙ emda sьjlarь ʙla xalqlarь teꞑ ʙoluʙ tuuadьla. Alaƣa aqьl ʙla namьs ʙerilgendi emda ʙir-ʙirlerine qarnaşlьq xalda qararƣa kerekdile.All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.

Numerals


NumeralKarachay-BalkarKumykNogay
0нольнольноль
1бирбирбир
2экиэкиэки
3ючуьчуьш
4тёртдёртдоьрт
5бешбешбес
6алтыалтыалты
7джетиеттийети
8сегизсегизсегиз
9тогъузтогъузтогыз
10ононон
100бир джюзбир юзбир юз

Loanwords


Loanwords from Ossetian, Kabardian, Arabic, and Persian are fairly numerous.[4]



Russian filmmaker Andrei Proshkin used Karachay-Balkar for The Horde, believing that it might be the closest language to the original Kipchak language which was spoken during the Golden Horde.[6]


Bibliography



References


  1. Row 102 in Приложение 6: Население Российской Федерации по владению языками [Appendix 6: Population of the Russian Federation by languages used] (XLS) (in Russian). Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service).
  2. Rudolf Loewenthal (2011). The Turkic Languages and Literatures of Central Asia: A Bibliography. p. 83.
  3. Языки мира: Тюркские языки (in Russian). Vol. 2. Институт языкознания (Российская академия наук). 1997. p. 526.
  4. Campbell, George L.; King, Gareth (2013). Compendium of the World Languages. Routledge. ISBN 978-1-1362-5846-6. Retrieved 23 May 2014.
  5. Seegmiller, Steve. Phonological and Orthographical Information in Dictionaries: The Case of Pröhle's Karachay Glossary and its Successors.
  6. "Максим Суханов стал митрополитом" (in Russian). 14 September 2010.



На других языках


[de] Karatschai-balkarische Sprache

Die karatschai-balkarische Sprache (Eigenbezeichnung: къарачай-малкъар тил .mw-parser-output .Latn{font-family:"Akzidenz Grotesk","Arial","Avant Garde Gothic","Calibri","Futura","Geneva","Gill Sans","Helvetica","Lucida Grande","Lucida Sans Unicode","Lucida Grande","Stone Sans","Tahoma","Trebuchet","Univers","Verdana"}qaratschaj-malqar til) ist eine westtürkische Sprache der pontisch-kaspischen Untergruppe.[2] Die Kurzbezeichnung ist Karatschai-Balkarisch.
- [en] Karachay-Balkar

[es] Idioma karachái-bálkaro

El karacho-bálkaro o karachayo-bálkaro (къарачай-малкъар тил / qaraçay-malqar til) es una lengua túrquica hablada conjuntamente por karachayos y bálkaros,[1] dos pueblos que habitan las repúblicas de Kabardino-Balkaria y Karacháevo-Cherkesia en la Federación de Rusia. Está dividido en dos dialectos:

[fr] Karatchaï balkar

Le karatchaï balkar (karatchaï balkar : къарачай-малкъар тил, qaraçay-malqar til ou karatchaï balkar : таулу тил, tawlu til) est une langue turque parlée par les Karatchaïs et les Balkars. La langue se subdivise en deux dialectes : Le karatchaï baksan tcheguem qui prononce deux phonèmes /tʃ/ et /dʒ/, et le balkar, qui prononce les phonèmes correspondants /ts/ et /z/.

[it] Lingua caraciai-balcara

La lingua caraciai-balcara o karatchai-balkar (къарачай-малкъар тил, qaraçay-malqar til o таулу тил tawlu til) è una lingua turca parlata nella Federazione Russa, nelle repubbliche di Cabardino-Balcaria e Karačaj-Circassia.

[ru] Карачаево-балкарский язык

Карача́ево-балка́рский (карачаевский, балкарский) язы́к (къарачай-малкъар тил, таулу тил) — один из тюркских языков, язык карачаевцев и балкарцев. Современное название стало общепринятым с 1950-х годов, ранее назывался горско-татарским, горско-тюркским, татарско-джагатайским[3].



Текст в блоке "Читать" взят с сайта "Википедия" и доступен по лицензии Creative Commons Attribution-ShareAlike; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия.

Другой контент может иметь иную лицензию. Перед использованием материалов сайта WikiSort.org внимательно изучите правила лицензирования конкретных элементов наполнения сайта.

2019-2025
WikiSort.org - проект по пересортировке и дополнению контента Википедии